IRI panel – Ekonomski značaj kreativnih industrija
3.7.2019. je u Sarajevu organizovan okrugli sto na temu “Ekonomska snaga kreativnih industrija”, od strane Međunarodnog republikanskog instituta u BiH (IRI), na kojem je jedna od panelistica bila i predsjednica našeg Udruženja. Cilj ovog događaja je bio afirmisanje kreativne industrije kao pokretača razvoja lokalne zajednice i poboljšanja poslovnog okruženja. Prezentirano je stanje, ali i izazovi s kojima se predstavnici kreativne industrije u BiH susreću, potencijali i primjeri dobre prakse, te prijedlozi mjera za unapređenje položaja kreativne industrije u našoj državi.
Događaj je okupio donosioce odluka u Kantonu Sarajevo (Edin Forto, premijer Kantona Sarajevo; Haris Bašić, ministar privrede Kantona Sarajevo), neke od zastupnika u skupštini KS i Parlamentu FBiH, te predstavnike kreativne industrije (Tatjana Vučić, BIT Alijansa; Adna Ahmedić, Kutcha; Jovan Marjanović, šef industrijskog sektora Cinelink SFF-a i naša Elena Babić ispred Udruženja “Freelance” u BiH), te druge stručnjake koji su uključeni u rad na ovoj temi. Osim glavnih aktera u publici su bili prisutni i umjetnici, dizajneri, obrtnici, predstavnici raznih Udruženja koja pripadaju ovoj industriji.
Kulturna i kreativna industrija (KKI) je trenutno jedna od najbržerastućih industrija u svijetu. Donosi više profita nego tržite nekretnina ili industrije hrane, pića i cigareta zajedno. Prema podacima navedenim u studiji Kreativne industrije Kantona Sarajevo koju je 2016. godine izradio Ekonomski institut Sarajevo, šest zemalja ovog regiona (Albanija, BiH, Crna Gora, Hrvatska, Makedonija i Srbija) su 2011. godine zajedno izvezle kreativnih dobara u vrijednosti od 748 miliona eura, što je više nego dvostruko povećanje u odnosu na izvoz ovih zemalja u 2003. godini (332 miliona eura).
Veliki broj freelancera radi upravo u kreativnoj industriji i na taj način čine značajan dio njenog ekosistema. U najvećem broju rade kao kreatori tekstualnog ili vizuelnog sadžaja za elektronske medije, u oglašavanju, zatim kao dizajneri svih mogućih vrsta (grafički, web, digitalni, animatori, 3-D umjetnici, modni dizajneri itd. ), fotografi, ilustratori, retušeri, kreatori audio ili video sadržaja, u arhitekturi, zatim tu su i IT stručnjaci, programeri, kreatori računarskih igara i softvera, IT stručnjaci koji rade za biblioteke, zatim freelanceri koji rade za izdavaštvo, pisci, te razne vrste izvođača (muzičari, glumci) i slično. Dijapazon freelance zanimanja u KKI je veoma širok, a sama industrija se sastoji iz čak 12 podsektora, među koje spada i filmska industrija i IT sektor kao najrazvijenije i najplodonosnije grane u BiH, a koje također angažuju freelancere za mnogobrojne poslove.
Kreativna industrija ima ogroman potencijal,a mi freelanceri smo njen bitan dio jer smo svojim radom uključeni u sve njene kategorije. U našem Udruženju čak 40% članstva radi upravo u KKI industriji širom svijeta. Glavna poruka koju smo prenijeli svim okupljenim na događaju:
Ekonomski doprinos freelancera u BiH je izrazito značajan, ali nije dovoljno prepoznat od strane vlasti. Mi kao izvoznici svog talenta i intelektualnih usluga, u državu unosimo značajne novce i ovdje ih trošimo, a mogli bismo živjeti i raditi u bilo kojem mjestu na planeti i doprinositi nekoj drugoj, mnogo uređenijoj zemlji u kojoj bismo živjeli kvalitetnije i bili sretniji. Potrošnjom svog marljivim radom zarađenog novca, kroz PDV i plaćanje poreza utičemo na porast BDP-a. Bilo bi jako korisno svima da vlasti konačno prepoznaju ekonomski interes i benefit koji država BiH ima zahvaljujući upravo nama freelancerima. I da nas u skladu sa tim podrže na svaki mogući način, a ne da nam ruše tlo pod nogama koje smo sami sebi izgradili. Bosna i Hercegovina ima talentovane, odgovorne, i kreativne ljude koji trebaju podršku svih nivoa vlasti da bi izgradili svoju karijeru, unaprijedili kvalitetu života, te predstavili svoju državu u pozitivnom svjetlu na globalnom tržištu.
Priča o kreativnoj industriji u BiH tek počinje i mi kao Udruženje koje zastupa prava nezavisnih radnika i iz oblasti kreativnih industrija ćemo nastojati da doprinesemo njenom jačanju.
